توسعه زیست بوم نوآوری حوزه انرژی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در سال 1398:

احداث نخستین مرکز نوآوری آب، محیط زیست و انرژی آما، طرح توان افزایی دانشجویان و دانش آموختگان حوزه انرژی (باتوان)، حمایت از ساخت نخستین ساختمان انرژی نزدیک به صفر، پروژه ایجاد بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست، ادامه همکاری با وزارت محیط زیست آلمان و دریافت فاند مالی در احداث دو آزمایشگاه تخصصی انرژی در دانشگاه های کشور، بخشی از اقدامات انجام گرفته توسط حوزه توسعه زیست بوم نوآوری انرژی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در سال 1398 بود.

احداث نخستین مرکز نوآوری آب، محیط زیست و انرژی آما

احداث نخستین مرکز نوآوری آب، محیط زیست و انرژی آما یک رخداد مهم در حوزه توسعه فناوری‌های مرتبط با بخش انرژی محسوب می‌شود. مرکز نوآوری و فناوری آب، محیط زیست و انرژی با اهداف پویا‏سازی، توانمندسازی و بکارگیری فارغ التحصیلان و نخبگان کشور و نیز توسعه کسب و کار و ارزش آفرینی در حوزه‏‌های آب، محیط‌‏زیست و انرژی شروع به کار کرد. این مرکز با حمایت مالی و معنوی  حوزه توسعه زیست بوم نوآوری انرژی در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ایجاد شد. ایجاد بسترهای رشد برای استارتاپ‌های حوزه انرژی، بخش دیگری از اهداف تاسیس این مرکز علمی را در بر می‌گیرد.  

طرح توان افزایی دانشجویان و دانش آموختگان حوزه انرژی (طرح باتوان)

با توجه به اهمیت حوزه انرژی در سال 1398،  زینب حمید زاده به عنوان دستیار معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری در حوزه توسعه زیست بوم نوآوری انرژی منصوب شد، ایشان که دانش آموخته عالی  این رشته است، اهتمام ویژه‌ای به حمایت از استارتاپ‌های بر آمده از محیط‌های دانشگاهی و دانشجویی و کاربردی کردن پایان نامه‌های دانشجویی دارند. پروژه توان افزایی دانشجویان و دانش آموختگان حوزه انرژی (طرح باتوان) در این راستا طراحی شد، بر اساس این طرح، دانشجویان، فارغ التحصیلان نخبه حوزه انرژی و فناوران این حوزه با کمک اساتید خود و حمایت‌های مالی و زیرساختی که معاونت علمی در اختیار آنها قرار داده است، قادر به ساخت پایلوت، تست آزمایشگاهی و تجاری کردن ایده خود خواهند بود. طرح توان افزایی دانشجویان و دانش آموختگان حوزه انرژی (طرح باتوان) با هدف جهت دهی به پایان‌نامه‌های دانشجویان حوزه انرژی به سمت طرح‌های تجاری مورد حمایت مالی، معنوی و زیرساختی معاونت عملی و فناوری ریاست جمهوری قرار گرفته است.

حمایت مالی

تخصیص حمایت مالی احداث زیرساختهای آموزش و شتابدهی ایده‌های کسب و کاری حوزه انرژی و اختصاص فاند مالی احداث آزمایشگاه تخصصی حوزه انرژی، بخش دیگری از اقدامات این حوزه در سال 1398 بود. این ابزارهای مالی در راستای توسعه بیشتر زیست بوم فناورانه حوزه انرژی در دسترس بازیگران و اجزای زیست بوم قرار گرفت. 

ساخت نخستین ساختمان انرژی نزدیک به صفر (NZEB) در ایران

این پروژه ملی که با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و تسهیلات جهانی محیط زیست و برنامه عمران ملل متحد ذیل پروژه EEEB انجام می‌گیرد، از جمله اقداماتی است که با دریافت حمایت بین المللی در سال 1398 پایه ریزی آن انجام گرفت و  سال 1399 به مرحله ساخت و رونمایی خواهد رسید. 300 هزار دلار از بودجه طرح از محل حمایت‌های بین المللی تامین خواهد شد. برای اجرای پروژه زمینی به مساحت 700 مترمربع در ایستگاه نوآوری شریف در نظر گرفته شد. 

پس از بررسی‌ها و جلسات متعدد، پروژه ساخت نخستین ساختمان انرژی نزدیک به صفر، برای ایجاد یک الگوی موفق در ساختمان‌های با مصرف انرژی بین 50 الی 75 کیلووات ساعت بر مترمربع در سال در ایران، در دستور کار قرار گرفت. 

طرح کلینیک موتورخانه 

این پروژه عنوان یکی  دیگر از طرح‌های اجرا شده در این حوزه است. آموزش تخصصی رایگان به تعمیرکاران موتورخانه‌ها در راستای تعمیر اصولی موتورخانه‌ها، یکی از اهداف این طرح است. این طرح  در راستای کاهش مصرف انرژی و کاهش تولید آلاینده‌های موتورخانه‌ها اجرایی شد. 

اجرای معاینه فنی موتورخانه‌های ساختمان‌های مسکونی شهر تهران با هدف معاینه 1000 موتور خانه، عنوان یک طرح عملیاتی موفق دیگر بود که در سال 1398 بخش‌های از آن اجرا شد و ادامه طرح در سال 1399 پیگیری خواهد شد.

همکاری با وزارت نیرو در جهت رفع نیازهای فناورانه صنعت برق

پس از انعقاد تفاهم‌نامه همکاری میان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارت نیرو، شرکت‌های دانش بنیان و فناور  دعوت شدند تا برای نیازهای صنعتی شرکت‌های تابعه این وزارت خانه، پاسخ های فناورانه فراهم کنند. تعامل با توانیر در راستای برنامه پیک سایی تابستان 1399 و تعامل با ساتکاب در راستای توسعه زیست بوم صنعت برق بخشی از اجزای این برنامه است. شرکت‌‎های مشارکت کننده در این طرح، می‌توانند در صورت پذیرش طرح، با شرکت‌های دولتی قرارداد همکاری منعقد کنند.  در همین راستا رویدادی نیز به عنوان: «نخستین رویداد صنعت برق» پیش بینی شد که به علت شیوع ویروس کرونا، برگزاری آن به سال 1399 موکول شد. 

طرح بازار بهینه‌سازی انرژی و محیط زیست

برگزاری کمیته‌های فنی میان تمامی ذی النفعان طرح بازار انرژی اعم از سازمان برنامه بودجه، وزارت نفت، وزارت نیرو، سازمان استاندارد، سازمان محیط زیست، سازمان بورس اوراق بهادار و ... بخشی از برنامه‌های انجام گرفته در قالب « طرح بازار بهینه‌سازی انرژی و محیط زیست» است. این طرح که با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در سال 1398 اجرا شد، زمینه‌ای فراهم می‌کند تا شرکت‌های دانش بنیان، فناور و استارتاپ‌های فعال در این حوزه، فرصت و بازاری برای عرضه محصولات فناورانه خود پیدا کنند. 

«تشکیل کارگروه های تخصصی حقوقی، مالی، M&V و پایلوت‌های روستایی، صنعتی و ساختمانی»، «برگزاری جلسات کارگروه‌های تخصصی در تهران، عسلویه»، «جمع بندی اولیه و ارائه در جلسه کمیسیون تخصصی شورای عالی انرژی کشور» و «تهیه گزارش نهایی و ارسال به رئیس کمیسیون تخصصی شورای عالی انرژی کشور» بخشی از اقدامات صورت پذیرفته در این طرح است. 

همکاری با  وزارت محیط زیست آلمان (پروژه IREEMA)

در این طرح یادداشت‌های فنی، مقالات سیاست گذاری، گزارش‌های امکان سنجی اقتصادی از برخی پروژه‌های واجد شرایط در طرح بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست، با همکاری نزدیک شرکت‌های معرفی شده آلمانی و نهادهای ذی النفع ایرانی تهیه و در اختیار همگان قرار گرفت.

دریافت حمایت مالی بین المللی در جهت ساخت آزمایشگاه های تخصصی انرژی

دریافت حمایت مالی بین المللی از محل پروژه EEEB به منظور تاسیس آزمایشگاه‌های تخصصی انرژی در دو دانشگاه مهم کشور، عنوان یکی دیگر از پروژه‌های است که با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اجرایی شد. دانشگاه‌های صنعتی امیرکبیر و آزاد واحد علوم و تحقیقات دو واحد علمی بودند که با این پروژه در حال همکاری هستند. 

حمایت مادی و معنوی 

حمایت مادی و معنوی از برگزاری رویدادهای مختلف استارتاپی مرتبط با حوزه انرژی، بخش دیگری از بسته حمایتی تدوین شده توسط معانت علمی و فناوری ریاست جمهوری  را شامل می‌شود.  «رویداد توسعه فناوری صنعت برق»، «کارگاه‌های مدیریت و بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان»، « رویداد تخصصی حوزه آب، محیط زیست و انرژی»، «رویداد استارت‌آپی با محوریت بهینه‌سازی مصرف انرژی در صنعت»، «رویداد شبکه‌سازی زنجیره تامین فناوری‌های بهینه‌سازی انرژی در ساختمان» و «چهارمین المپیاد مهندسی نفت»، بخشی  از ده‌ها رویدادی بود که در سال 1398 با حمایت  حوزه توسعه زیست بوم نوآوری انرژی در این معاونت برگزار شد.