طرح بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست بسیاری از چالش‌های این حوزه را رفع می‌کند

زینب حمیدزاده مجری ملی طرح ایجاد بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست در دومین جلسه کارگروه فنی طرح بازار، سخنان خود را با واکاوی چرایی، چگونگی، استراتژی و افق‌های پیش رو در طرح بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست آغاز کرد و افزود: درباره فلسفه ایجاد و لزوم اجرای طرح بازار بهینه ‌سازی انرژی و محیط زیست باید در نظر داشت که همواره بحث یارانه‌ حامل های انرژی بعنوان یکی از بحث‌های جنجالی در محافل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشور مطرح است. در هر دوره‌ای برای آزادسازی قیمت‌ها یا هدفمندی یارانه حامل‌های انرژی، طرح‌هایی پیشنهاد یا تصویب شده است که هیچ‌یک نتوانسته راه حلی برای این موضوع باشد.

مصرف انرژی تابعی از میزان یارانه حامل های انرژی است

به گفته وی، مشاهده‌ آمارها نشان می دهد که مصرف انرژی تابعی از میزان یارانه حامل های انرژی است و متاسفانه کشور ایران وضعیت مطلوبی در این حوزه ندارد. بنابراین بحث موضوع یارانه انرژی در ایران و حل آن موضوعی دارای اولویت است.

اتخاذ رویکردی مساله محور نیاز است

حمیدزاده با بیان اینکه با توجه به این نکات فلسفه وجود طرحی مانند طرح بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست مشخص می شود افزود: عدم امکان حذف یارانه انرژی و آزادسازی قیمت‌های حامل‌های انرژی در شرایط فعلی و افق زمانی پیش رو، تسهیل روند صرفه‌ جویی انرژی و بهبود وضعیت مصرف انرژی در ایران در قیاس با میانگین جهانی با در نظر گرفتن شرایط یارانه‌ای انرژی حاکم بر کشور و ترغیب دولت و مردم برای ورود به عرصه بهینه ‌سازی انرژی بدون تبعات اجتماعی و سیاسی مخرب دلایل اجرای این طرح است.

چالش های موجود در بخش انرژی ایران چیست؟

حمیدزاده در ادامه به چالش های موجود در کشور در این حوزه پرداخت و گفت: یکی از چالش های حوزه انرژی در شرایط فعلی کشور این است که مصرف کننده‌ انرژی با تعرفه‌ پایین، تقریبا هیچ انگیزه‌ای برای بهبود روند مصرفی خود و استفاده از فناوری‌های جدید با مصرف انرژی پایین ندارد. همچنین سرمایه‌گذاران و شرکت‌های خصوصی نیز قادر به تامین سود اجرای پروژه و سرمایه‌گذاری خود در زمینه‌ی انرژی نیستند.

وی در ادامه ابراز کرد: چالش دومی که ما را از کشورهای موفق در اجرای طرح‌های بهینه‌ سازی انرژی جدا می‌کند، تعریف اختیارات بخش‌های دولتی در قالبی بیش از نقش حاکمیتی، نظارتی و رگولاتوری (تنظیم‌گری) است.

حمیدزاده سومین چالش را مرتبط با عدم تعریف تعهد کارایی انرژی و نظام جریمه و جبران دانست.

راه حل ها کدامند؟

وی همچنین توضیحاتی نیز درباره راه حل چالش ها ارائه داد و اظهار کرد: طرح بازار در شرایط فعلی کشور قادر به حل چالش اول که مربوط به عدم انگیزه‌ مصرف‌کنندگان با هزینه‌ پایین انرژی، در صرفه جویی انرژی و استفاده از فناوری‌های نوین و کارا بود را به شکل مناسبی حل می کند. چالش دوم که مرتبط با رگولاتوری نهادهای دولتی و فعال‌سازی بازار نیز در قالب این طرح به شکل مطلوبی حل می شود. اما سومین چالش که تعهد کارایی انرژی و نظام جریمه در بخش انرژی و محیط‌ زیست است، به احتمال قوی در مقطع کنونی در اجرای طرح بازار عملیاتی نیست.

در ادامه این جلسه هر یک از دستگاه های اجرایی در ارتباط با تکلیف مرتبط با آیین نامه بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست، به ارایه گزارش پرداخته و نظرات خود را مطرح کردند. همچنین خانم آیدا شاهرخ مدیر دفتر پروژه IREEMA خلاصه ای از همکاری بین المللی مشترک بین معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارت محیط زیست آلمان و همچنین گزارشی از فعالیت های پروژه IREEMA  را ارائه نمودند که می توانید فایل ارائهرا اینجا ببینید.